Çocuklarda Kabızlık Sorunları ve Çözümü ~ Uzm.Dr. Mehmet Kılıç

Kabızlık normal dışkılama olayının yapılamayışı, rahatsızlık veren dışkılama güçlüğü veya gecikmesi
olarak tanımlanır.

Dışkılama sayısından ziyade dışkının sert olması, isteğe bağlı dışkı tutma davranışı,
fekal inkontinans ve karın ağrısının eşlik etmesi önemlidir.

Altta yatan yapısal, metabolik veya hormonel hastalık olmaması halinde fonksiyonel kabızlıktan bahsedilir. Fonksiyonel kabızlık için risk faktörleri düşük lifli diyet, psikolojik stres, inek sütü alerjisi, ailevi yatkınlık, prematürüte ve şehir yaşamı sayılabilir.
Kronik kabızlık çocukluk çağında yaygın olarak görülen bir problemdir

KABIZLIK KRİTERLERİ

– Haftada 2 veya daha seyrek dışkılama
– Hafta en az 1 kez gayta kaçırma
– Dışkı tutma postürü
– Ağrılı veya zor barsak hareketleri
– Rektumda büyük fekalom olması
– Tuvaleti tıkayacak çapta geniş gaita yapmak

KABIZLIK VE TEDAVİSİ

Eğitim:

Eğitim ile önce çocuğun dışkılama korkusunu yenmek gerekir. Suçlayıcı yaklaşımda bulunmamalıdır. Diyet olarak yeterli sıvı ve lifli gıda alımı sağlanmalı. Kabız olan çocukların c vitamini, folat ve magnezyum gibi vitamin ve eser elementleri az aldığı görülmüştür.. Dışkılama şartlı bir refleks olduğu için her gün aynı saatlerde dışkılama görülür.

4 yaş üzeri çocuklarda davranış eğitimi olarak her ana öğünden yarım saat sonra 5-10 dakika tuvalete gidip dışkılamaya çalışması istenmelidir.

Çocuk tuvalete oturduğunda ayakları yere tam değmeli yani karın kaslarını yeterli güçte kasıp karın içini boşaltabilmelidir. Güne başlanılan ilk 2 saat dışkılama için en uygun zaman olduğu gösterilmiştir.

Boşaltma:

İdame tedaviye başlanmadan önce birikmiş olan tıkacın boşaltılması gerekmektedir. Ağıdan veya makattan laksatif dediğimiz yumşatıcılar kullanmalıdır.

Rektumda taşlaşmış gaita çıkarılmadan önce ağızdan yumşatıcılar vermek yanlış bir davranış ve tedavi olur. Taşlaşmış rektumda gaita yoksa ağızdan
verilen yumşatıcılar psikoljik travma oluşturmadan rahatlamayı sağlayacağından bu ayrıntıya dikkat edilmesi gerekmektedir.
İdame tedavi (Gaita birikmesinin önlenmesi):
Diyet ve egzersizler en önemli basamaktır. Diyet kabızlığı engelleyecek karakterde düzenlenmezse aynı olaylar zinciri tekrarlar ve kısır döngüye girip psikolojik travmalara sebep olacaktır.

İzlem:

Fonksiyonel kabızlıkta tamamen tedavi ve laksatiflerin kesilmesi hastaların ancak yarısında mümkün olmaktadır. Genel görüş laksatif tedaviye bulgular düzeldikten sonra 2 ay daha devam etmektir.
Tuvalet eğitimi alan çocuklar bu eğitimi tamamlamadan tedavi kesilmemelidir.
Kabızlıkta medikal tedavi, davranış önerileri ve eğitim birlikte verilirse tedavi başarısı ve hastaların
hayat kalitesi artacaktır.